درباره سید عماد الدین نسیمی

شنبه 91 آبان 13 , ساعت 10:28 صبح

عمادالدین نسیمی: در سال 789 ه.ش سپاهیان تیمور لنگ پس از تسخیر اصفهان برای سرکوبی شورش مخالفانشان در حدود هفتاد هزار نفر از مردم را سر بریدند و از سر آن ها مناره ای به شکل منار هی مسجد ساختند و همه را بر طشت خون افشاندند.
از آن پس زوال اقتصادی شدیدی سراسر ایران را فراگرفت و بدین سبب گروهی از روشنفکران و میهن پرستان مبارزه ی فکری و فرهنگی بزرگی را علیه حکومت فئودال و مغول تیموریان شروع کردند که با گسترش آن پیشه وران و صنعتگران شهری با تشکیل سندیکا، سازمانی سری به نام حروفیه به وجود آوردند.
حروفیه نهضتی انقلابی بود و هدف آن مانند تمام مبارزان و قهرمانان ملی ایران مانند بابک خرم دین مازیار ابن مقفع سندباد و ... این بود که مردم را در برابر ستمگران و غارتگران بیگانه که اکنون با روش نوین مردم را به استثمار می کشاندند برخاسته و مردم را آگاه نمایند.
سید عمادالدین نسیمی، متخلص به نسیمی از سادات شیراز بوده که در زمان سلسله ی تیموری می زیست؛ سید نسیمی روشنفکر _ شاعر و فیلسوف بود و اصول طریقت را از سید فضل الله نعیمی فرا گرفت. نسیمی شاعری دلیر و بی باک بود که در جوانی با حکام ستمگر مبارزه می کرد و از حقوق ستم دیدگان دفاع می کرد و از حقوق دهگانان و ستم دیدگان دفاع می کرد.
با فراهم کردن محافل ادبی به روشنگری مردم می پرداخت و در قیام های بر ضد قدرت طلبان رهبری را به عهده داشت. در اشعار نسیمی اسرار کائنات و طبیعت از راه درک انسان به تفسیر کشیده شده است. او در اشعارش متذکر می شود هر کس بتواند خود را بشناسد خواهد توانست به مقام خدایی برسد (همان جمله ی خود را بشناس سقراط)
که این همان حرف اصلی فردریش ویلهلم نیچه در اندیشه ی مرد برتر می باشد یا به عبارتی استعن بنفسک الذی لا اله الّا هو.
اگر مردان راهت را حجاب از پیش برخیزد
هزار، [انی] انا اله گو، ز هر سو بیش برخیزد
نسیمی معتقد است آن که حقیقت را نمی داند نادان است اما آن که حقیقتی را می داند انکار می کند تبه کار است. تاریک اندیشی و جهل و خرافات مانع رشد و تکامل انسان واقعی است. در اشعار وی تنها عقل و دانش است که شناخت واقعیت را ممکن می سازد. از دیدگاه فلسفی هسته ی مرکزی عقاید حروفیه و اشعار نسیمی، با شناخت نیروهای ناخودآگاه در درون انسان است که زندگی و تفکر کسانی به چرخش در می آید.
اشعار نسیمی ادامه ی راستین انسان خدایی، حسین حلاج بود و به واسطه ی اشعار پر مغز فضل الله نعیمی و نسیمی بود که مبارزه ی نهضت حروفیه با ایلخانان مغول به طور سری در تمام ایران از خراسان و آذربایجان و حتی در ترکیه کشانده شد. در سال 804 ه.ش به دستور تیمور لنگ تمام رهبران حروفیه و از جمله سید نسیمی را دستگیر کردند و پس از شکنجه های فراوان به شهادت رساندند.
به روایتی نسیمی را در شیراز به دار آویختند و در زرقان به خاک سپردند.

کی توان شدن از سر انا الحق واقف
هر که او را غم آن است که بر دار کنند

بر خلاف عقیده ی برخی اقوام ترک باید ذکر شود که سید نسیمی ترک نبوده چون اشعار خود را به زبان شیرین فارسی نوشته است.

منابع و مقاله های موجود در سید نسیمی از 34 کتاب و مجله ذکر شده است (توسط دکتر معینی معلم دبستان قاآنی زرقان) که تعدادی از این منابع را در اینجا معرفی می کنیم:

مجمع الفصحاءِ رضا قلی خان هدایت چاپ 1339 تهران
ریحانه الادب میرزا محمدعلی مدرس چاپ 1325 تهران
رضا روشن محمد مظفر چاپ بهوپال 1297 قمری
ریاضی الشعراءِ علی نقی خان داغستانی نسخه ی خطی دانشگاه لاهور
دیوان نسیمی از پروفسور حمید محمدزاده چاپ باکو
رباعیات عمادلادین نسیمی جهانگیر قهرمان چاپ 1362
فارسنامه ی ناصری میرزا حسن حسینی فسایی 1367.

نویسنده و گردآورنده : آقای قاسم حمزوی

دوشنبه 27 دی 1389 - 22:03:44 |